Khái quát tỉnh Phú Yên
I. Điều kiện tự nhiên
1. Vị trí địa lý
Phú Yên là một tỉnh duyên hải miền
Trung. Phía Bắc giáp tỉnh Bình Định, phía Nam giáp tỉnh Khánh Hoà, phía Tây
giáp tỉnh Đắk Lắk và tỉnh Gia Lai, phía Đông giáp biển Đông. Phú Yên có lực
lượng lao động tại chỗ dồi dào, cần cù lao động, có học vấn khá và được đào tạo
tốt.
Phú Yên có đường quốc lộ 1A và quốc
lộ 25 đi qua. Thị xã Tuy Hoà nằm cách Thủ đô Hà Nội 1.160 km, cách thành phố Hồ
Chí Minh 561 km, cách khu du lịch quốc tế Văn Phong (Khánh Hoà) 40 km. Từ các
thành phố của Việt Nam có thể đến Phú Yên thuận tiện bằng đường sắt, đường bộ,
đường hàng không và đường biển.
2. Đặc điểm địa hình
Địa hình tỉnh thấp dần từ Tây sang
Đông với những dạng địa hình núi, đồi xen kẽ đồng bằng. Vùng trung du có những
cao nguyên rộng, tương đối bằng phẳng ở huyện sông Hinh, Sơn Hoà rất thuận lợi
cho việc phát triển các cây công nghiệp, chăn nuôi đại gia súc.
Rải rác có núi đá chạy sát ra biển
đã chia cắt dải đồng bằng ven biển của tỉnh thành nhiều đồng bằng nhỏ, lớn nhất
là đồng bằng thuộc hạ lưu sông Ba với diện tích 500 km2. Đây là vựa
lúa lớn của miền Trung.
Phú Yên có đường bờ biển dài 189 km
với nhiều vũng, vịnh thuận lợi cho phát triển nuôi trồng thuỷ sản. Ngoài ra dải
đất cát ven biển có thể phát triển thành những vùng nuôi tôm trên triều đạt
hiệu quả cao. Đặc biệt Phú Yên có cảng hàng hoá Vũng Rô sẽ là đầu mối vận
chuyển hàng hoá của tỉnh và các tỉnh Tây Nguyên.
3. Khí
hậu
Phú Yên thuộc vùng khí hậu nhiệt
đới gió mùa, chịu ảnh hưởng của khí hậu đại dương. Thời tiết có 2 mùa rõ rệt:
mùa khô từ tháng 1 đến tháng 8, mùa mưa từ tháng 9 đến tháng 12, tập trung từ
70 – 80% lượng mưa cả năm. Yếu tố này cộng với sông suối ngắn và dốc nên dễ gây
lũ lụt. Tuy nhiên, từ khi có lòng hồ nhà máy thuỷ điện sông Hinh đi vào hoạt
động đã hạn chế được tình trạng ngập lũ tại đồng bằng Tuy Hoà.
II. Tài nguyên thiên nhiên
1. Tài nguyên đất
Toàn tỉnh Phú Yên có 20 đơn vị đất đai thuộc 8
nhóm chính: nhóm đất cát biển; nhóm đất mặn ven biển; nhóm đất mặn, phèn; nhóm
đất phù sa; nhóm đất xám; nhóm đất đỏ vàng; nhóm đất vàng đỏ trên núi; nhóm đất
thung lũng dốc tụ; các loại khác. Tổng quỹ đất tự nhiên của huyện là 503.512
ha, trong đó đất dùng vào nông nghiệp có 72.300 ha, đất lâm nghiệp có 209.337
ha, đất chuyên dùng có 12.297 ha; đất ở 5.720 ha; đất chưa sử dụng 203.728 ha.
2. Tài nguyên nước
Phú Yên có hệ thống sông Ba, sông
Bàn Thạch, sông Kỳ Lộ, sông Cầu với tổng diện tích lưu vực 4.886 km2,
tổng lượng dòng chảy 8.400 tỷ m3 rất thuận lợi cho việc xây dựng các
nhà máy thuỷ điện, đảm bảo nước cho công nghiệp, sinh hoạt của nhân dân và các
loại cây trồng.
Mỏ nước khoáng Phú Sen nằm cách thị
xã Tuy Hoà khoảng 10 – 12 km về phía Tây – Nam, hiện nay đang được khai thác
song trữ lượng khai thác để đóng chai khoảng 40.000 lít/ngày. Với công trình
thuỷ điện sông Hinh khi đi vào hoạt động thì nguồn nước cho lưu vực cần có một
sự bố trí thích hợp để tận dụng những ưu thế của nó ở lưu vực, cần chú ý đến
trường hợp khai thác tối đa nguồn thuỷ điện làm ảnh hưởng đến những nguồn lợi
khác của nó ở lưu vực như nông nghiệp, thuỷ sản…
3. Tài nguyên rừng
Toàn tỉnh có 3 kiểu rừng chính là
rừng kín lá rộng thường xanh, đây là kiểu rừng phổ biến ở Phú Yên chiếm 96,5%
diện tích rừng tự nhiên; rừng rụng lá (khộp), kiểu rừng này chiếm tỷ lệ 3,5%
diện tích rừng tự nhiên toàn tỉnh; rừng trồng, hiện có 20.963,0 ha rừng trồng
và khoảng 8,4 triệu cây phân tán (tương đương 4.200 ha), gồm các loại cây chủ
yếu như bạch đàn, keo lá tràm. Keo tai tượng, xà cừ, phi lao, điều, dầu rái,
sao đen, gõ đỏ, muồng đen, giáng hương và một số loại khác.
Hệ động thực vật rừng Phú Yên khá
phong phú, có 43 họ chim với 114 loài (trong đó có 7 loài quý hiếm); thú có 20
họ với 51 loài (trong đó có 21 loài quý hiếm), bò sát có 3 họ và 22 loài (trong
đó có 1 loài quý hiếm).
III. Tiềm năng du lịch
Phú Yên có nhiều di tích và điểm du
lịch như Tháp Nhạn – núi Nhạn ở ngay trong lòng thị xã Tuy Hoà, soi bóng xuống
dòng sông Đà Rằng. Từ thị xã đi về phía Bắc, du khách có thể đi thăm sông Cầu,
khu du lịch biển Long Thuỷ - một vùng thiên nhiên mênh mông với đầm Ô Loan nước
trong vắt, các đảo ven bờ biển như hòn Chúa, hòn Yến, bãi Tiên, chùa Đá Trắng.
Đi về phía nam của Phú Yên là cảng Vũng Rô, bãi Xếp, bãi Tiên, ghềnh Đá Đĩa. Đi
về hướng tây là khu rừng cấm suối Tar, gò Thì Thùng, nơi ghi lại các chiến tích
chiến trường xưa của nhân dân Phú Yên, thác Yaly và thượng nguồn sông Hinh;
suối nước nóng Phước Long, suối Tiên..
Phú Yên còn là quê hương của nhiều
dân tộc cùng chung sống đã tạo nên sự đa dạng, phong phú về phong tục, truyền
thống văn hoá lễ hội, với những sắc thái văn hoá riêng như hát tuồng, hát bài
chòi, các làn điệu hò miền biển, các lễ hội như hội đâm trâu, hội cồng chiêng,
âm điệu đàn đá Tuy An…Tất cả những điều này tạo cho Phú Yên một tiềm năng lớn
về du lịch.
